દેશનું બજેટ (Budget 2023) તૈયાર કરવામાં આવ્યું છે. નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ આજે સંસદમાં રજૂ કરશે. દેશનું બજેટ એ જ રીતે બને છે જે રીતે તમે તમારા ઘરનું બજેટ બનાવો છો. રૂ.ની આવક કેટલી થશે? તેમાંથી બાળકોની ફી પાછળ કેટલા રૂપિયા ખર્ચાશે. ખાદ્યપદાર્થો પર કેટલી રકમ ખર્ચ કરવી પડશે. એ જ રીતે સરકાર દેશનું બજેટ તૈયાર કરે છે. સેંકડો અધિકારીઓની ફોજ એકસાથે સામાન્ય બજેટ તૈયાર કરે છે. બજેટ બનાવવાની પ્રક્રિયામાં ભાગીદારી વધારવા માટે નાણા મંત્રાલય ઉદ્યોગ સંગઠનો અને તમામ ક્ષેત્રો પાસેથી સૂચનો માંગે છે. ત્યારબાદ બજેટને અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવે છે. બજેટને આખરી ઓપ આપવા માટે અધિકારીઓને લગભગ 10 દિવસ સુધી ઘર-પરિવારથી દૂર એક જગ્યાએ કેદ કરવામાં આવે છે
અધિકારીઓ ઘરથી દૂર રહી ફરજ બજાવે છે
અત્યંત ગુપ્ત રાખવાનું હોવાથી બજેટ દસ્તાવેજની તૈયારી દરમિયાન, તેમાં સામેલ અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓ 10 દિવસ સુધી તેમના ઘરથી દૂર રહે છે. જો તમે મિનિટમાં રૂપાંતરિત 10 દિવસ ઉમેરો, તો તે 14,400 મિનિટ થાય છે. એટલે કે જે અધિકારીઓ બજેટને અંતિમ સ્વરૂપ આપે છે તેઓ 14,400 મિનિટ સુધી એકાંતમાં રહે છે. બજેટની તૈયારી દરમિયાન નાણામંત્રીના ખૂબ જ વરિષ્ઠ અને વિશ્વાસુ અધિકારીઓને જ ઘરે જવા દેવામાં આવે છે.
ખુબજ ચુસ્ત સુરક્ષા વ્યવસ્થા
દેશનું સામાન્ય બજેટ સંસદમાં રજૂ ન થાય ત્યાં સુધી તેની તૈયારીની પ્રક્રિયામાં જોડાયેલા લોકો માટે સુરક્ષા વ્યવસ્થા ચુસ્ત રાખવામાં આવે છે. નાણા મંત્રાલયમાં કોઈ બહારની વ્યક્તિ પ્રવેશી શકશે નહીં. બજેટ દસ્તાવેજ તૈયાર કરતી ટીમ ઉપરાંત, તેના પ્રિન્ટિંગ સાથે સંકળાયેલા અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓને પણ બહાર આવવાની કે તેમના સાથીદારોને મળવાની મંજૂરી નથી. તમામ જરૂરી સુવિધાઓથી સજ્જ ડોક્ટરોની ટીમ 10 દિવસ માટે નાણા મંત્રાલયમાં તૈનાત છે. જેથી કોઈ કર્મચારી બીમાર પડે તો સ્થળ પર જ તબીબી સુવિધા પૂરી પાડી શકાય.
ઇન્ટરનેટના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ
બજેટની તૈયારી દરમિયાન છેલ્લા 10 દિવસમાં ઇન્ટરનેટના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ હોય છે. ઈન્ટરનેટ અને NIC સર્વર્સ જે કોમ્પ્યુટર પર બજેટ દસ્તાવેજ હાજર છે તેમાંથી ડીલિંક કરવામાં આવે છે. જેના કારણે કોઈપણ પ્રકારના હેકિંગનો ડર રહેતો નથી. કોમ્પ્યુટર માત્ર પ્રિન્ટર અને પ્રિન્ટીંગ મશીનો સાથે જોડાયેલા રાખવામાં આવે છે. માત્ર પસંદગીના વરિષ્ઠ અધિકારીઓને જ નાણાં મંત્રાલયના તે ભાગમાં જવાની મંજૂરી છે જ્યાં પ્રિન્ટિંગ પ્રેસ સ્થિત છે.
બજેટની તૈયારીની પ્રક્રિયાની શરૂઆતથી લઈને સંસદમાં તેની રજૂઆત સુધી, દરેકને ગુપ્તચર વિભાગ દ્વારા નાણા મંત્રાલયના સાયબર સુરક્ષા સેલ સુધી સુરક્ષા આપવામાં આવે છે. આ દિવસોમાં મંત્રાલયની અંદર કોઈ મોબાઈલ નેટવર્ક કામ કરતું નથી. લેન્ડલાઇન ફોન દ્વારા જ વાતચીત શક્ય છે.