'પહેલા અભ્યાસ કરો', યુરોપિયન યુનિયનને ભારતને આપી ધમકી તો જયશંકરે આપી સલાહ

• રશિયા પાસેથી સસ્તું તેલ ખરીદવા અને યુરોપિયન દેશોને વેચવા બદલ કાર્યવાહીની ધમકી
• ભારતના વિદેશ મંત્રીએ યુરોપિયન યુનિયન પર વળતો પ્રહાર કર્યો
• જયશંકરે EU અધિકારી જોસેપ બોરેલ પર બદલો લેતા EU કાઉન્સિલ રેગ્યુલેશન જોવાની સલાહ આપી

અમેરિકાના પ્રતિબંધોનો સામનો કરી રહેલા રશિયા પાસેથી સસ્તું તેલ ખરીદવા અને યુરોપિયન દેશોને વેચવા બદલ યુરોપિયન યુનિયનના અધિકારી જોસેપ બોરેલે ભારત વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરવાની ધમકી આપી છે. ત્યાર બાદ ભારતના વિદેશ મંત્રીએ યુરોપિયન યુનિયન પર વળતો પ્રહાર કર્યો છે.

ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે EU અધિકારી જોસેપ બોરેલ પર બદલો લેતા EU કાઉન્સિલ રેગ્યુલેશન જોવાની સલાહ આપી છે. તેમણે કહ્યું હતું કે, હું તમને યુરોપિયન યુનિયનના નિયમનને જોવાની વિનંતી કરું છું. રશિયન તેલને ત્રીજા દેશમાં શુદ્ધ કરવામાં આવે છે. રિફાઇન્ડ તેલને રશિયન તેલ માનવામાં આવતું નથી. હું તમને EU ના નિયમન 833/2014ને જોવા વિનંતી કરું છું. હું વિનંતી કરીશ.

જયશંકરે બ્રસેલ્સમાં આયોજિત પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં આ વાત કહી હતી. ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર હાલમાં બાંગ્લાદેશ, સ્વીડન અને બેલ્જિયમની મુલાકાતે છે. આ ક્રમમાં તે સ્થાનિક સમય અનુસાર મંગળવારે બ્રસેલ્સ પહોંચ્યો હતો.

યુરોપિયન યુનિયને આપી હતી ચેતવણી

વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરનું આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે એક દિવસ પહેલા જ યુરોપિયન યુનિયનની વિદેશ નીતિના ઉચ્ચ પ્રતિનિધિ જોસેપ બોરેલે કહ્યું હતું કે, ભારત રશિયન તેલ ખરીદી રહ્યું છે. આ સામાન્ય વાત છે પરંતુ ભારત આ રશિયન તેલને શુદ્ધ કરી તેનું ઉત્પાદન કરી અમને વેચ્યું છે. પ્રતિબંધો લાદવાનો હેતુ રશિયાની આવક ઘટાડવાનો છે. EUએ ઉકેલ શોધવો પડશે. આપણે ભારત પર કાર્યવાહી કરવી પડશે.

આ સિવાય તેમણે કહ્યું હતું કે ભારતનો આભાર માનવો જોઈએ કે અમારી તરફથી રશિયન તેલની કિંમત પર નિર્ધારિત મર્યાદાને કારણે તે ખૂબ સસ્તું રશિયન તેલ ખરીદી રહ્યું છે. તે આપણા માટે પણ સારું છે. અમે માત્ર એટલું જ ઇચ્છીએ છીએ કે રશિયા ઊંચા ભાવે તેલ વેચીને તેની આવકમાં વધારો ન કરે. પરંતુ ભારત આ તેલને રિફાઈન કરીને યુરોપિયન દેશોને વેચે છે જે પ્રતિબંધોનું ઉલ્લંઘન છે.

જયશંકર જોસેપ બોરેલને મળ્યા

જોસેપ બોરેલે આ નિવેદન વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકર બ્રસેલ્સ પહોંચતા પહેલા આપ્યું હતું. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે જ્યારે તેઓ જયશંકરને મળશે ત્યારે તેઓ આ મુદ્દે વાત કરશે. બ્રસેલ્સ પહોંચ્યા બાદ જયશંકર જોસેપ બોરેલને પણ મળ્યા હતા. જો કે, જ્યારે એસ જયશંકર તેલની આયાત-નિકાસ પર જોસેપ બોરેલની ટિપ્પણી પર પ્રતિક્રિયા આપી રહ્યા હતા, ત્યારે તે પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં હાજર ન હતા.

યુરોપિયન યુનિયનના એક્ઝિક્યુટિવ વાઇસ પ્રેસિડેન્ટ માર્ગ્રેથે વેસ્ટેગરે જોસેપ બોરેલના સ્થાને પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં ભાગ લીધો હતો. તેમણે કહ્યું હતું કે પ્રતિબંધોના કાયદાકીય આધાર વિશે કોઈ શંકા નથી. ભારત અને યુરોપિયન યુનિયન એકબીજા પર આંગળી ઉઠાવવાને બદલે મિત્રો તરીકે બેસીને આ મુદ્દા પર વિગતવાર ચર્ચા કરશે. આ ટ્રેડ ટેક્નોલોજી સમિટમાં વિદેશ મંત્રી એસ જયશં��ર ઉપરાંત વાણિજ્ય મંત્રી પીયૂષ ગોયલ અને કેન્દ્રીય ઈલેક્ટ્રોનિક્સ અને ટેકનોલોજી રાજ્ય મંત્રી રાજીવ ચંદ્રશેખર પણ હાજર હતા.

 

 

 

ભારતની ડીઝલની નિકાસ વધી

યુરોપિયન દેશ ફિનલેન્ડની સંસ્થા CREAના રિપોર્ટ અનુસાર, ભારત સસ્તું રશિયન તેલ ખરીદવાનો ફાયદો ઉઠાવી રહ્યું છે. યુક્રેન યુદ્ધ બાદ ભારતની ડીઝલની નિકાસ ત્રણ ગણી વધી છે. રિપોર્ટ અનુસાર માર્ચ 2023માં ભારતે દરરોજ લગભગ 1,60,000 બેરલ ડીઝલની નિકાસ કરી છે.

ભારત રશિયા પાસેથી તેલ ખરીદવા માટે અવાજ ઉઠાવ્યો

આ પહેલીવાર નથી જ્યારે વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે રશિયા પાસેથી તેલની ખરીદીને લઈને ઉઠેલા સવાલનો યોગ્ય જવાબ આપ્યો હોય. આ પહેલા પણ તેઓ આ મુદ્દે યુરોપને જવાબ આપી ચૂક્યા છે. આ સિવાય જયશંકરે રશિયા સાથે વેપાર ઘટાડવા માટે પશ્ચિમી દેશો દ્વારા બનાવવામાં આવી રહેલા દબાણની પણ ટીકા કરી હતી. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધની શરૂઆતથી ભારત રાહત ભાવે રશિયન તેલની વિશાળ માત્રામાં ખરીદી કરી રહ્યું છે. ભારતનું કહેવું છે કે જ્યાં પણ તેને તેની ઉર્જા જરૂરિયાતો પૂરી કરવા માટે વધુ સારો સોદો મળશે. તે ત્યાંથી ખરીદી કરશે.

 

 

 

રશિયા ભારતને તેલનો નંબર 1 સપ્લાયર

યુક્રેન યુદ્ધની શરૂઆત પહેલા રશિયા ભારતમાં તેલની નિકાસ કરતો નજીવો હતો. માર્ચ 2022 પહેલા ભારત રશિયા પાસેથી માત્ર એક ટકા ક્રૂડ ઓઈલ આયાત કરતું હતું. રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ પહેલા ભારત 60 ટકાથી વધુ તેલની આયાત મધ્ય પૂર્વના દેશોમાંથી કરતું હતું. પરંતુ એક જ વર્ષમાં આ આંકડો 35 ટકા સુધી પહોંચી ગયો છે. હાલમાં રશિયા દરરોજ લગભગ 1.64 મિલિયન બેરલ તેલની નિકાસ કરતું પ્રથમ નંબરનું સપ્લાયર છે. રશિયામાંથી તેલની બમ્પર આયાતને કારણે ભારતની વેપાર ખાધ રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગઈ છે. ભારતના વાણિજ્ય વિભાગના જણાવ્યા અનુસાર, આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે ભારતની વેપાર ખાધ 100 અબજ ડોલરને વટાવી ગઈ છે.