Maha Shivratri 2019: મહાશિવરાત્રિ, પૂજા, મહત્વ અને વાર્તાનો શુભ સમય

પ્રયગરાજમાં કુંભ (Kumbh) ચાલશે પણ મહાશિવરાત્રિ પર અંતિમ શાહી સ્નાન હશે, અને આ કુંભ મેલા સમાપ્ત થશે. આ વખતે મહાશિવરાત્રી સોમવારે પડી જવાને કારણે વધુ વિશેષ બનશે.

4 ફેબ્રુઆરી, મહાશિવરાત્રિ (Maha Shivratri 2019) સમગ્ર ભારતમાં ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે ભગવાન શિવના ભક્તો મંદિરોમાં શિવ શંકરનું મંદિર પૂજા કરશે. શિવલિંગ પર ગીતો ગાશે, ઘંટડી પથ્થરો રજૂ કરશે. તેઓ કેનાબીસની તકો પ્રાપ્ત કરશે અને આખો દિવસ ઉપવાસ કરશે. જોકે, રોબર્ટ ડે પણ Shivaratri કુંભા (Kumbh) ચાલી ગયા શાહી સ્નાન હશે અને તે જ સમયે કુંભ મેલા બંધ કરવામાં આવશે. આ વખતે મહાશિવરાત્રી સોમવારે પડી જવાને કારણે વધુ વિશેષ બનશે.

શા માટે મહાશિવરાત્રિ ઉજવાય છે?

હિન્દુ પૌરાણિક કથાઓમાં મહાશિવરાત્રિ માટે ઘણા બધા કારણો છે. એક વાર્તામાં, મહાશિવરાત્રિને ભગવાન શિવના જન્મના દિવસે કહેવામાં આવ્યું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ભગવાન શિવા મહાશિવરાત્રીના દિવસે ભગવાન શિવ તરીકે દેખાયા હતા. આ જ દિવસે શિવલિંગની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. તે જ સમયે, અન્ય એક લોકપ્રિય વાર્તા મુજબ, બ્રહ્માએ મહશિવરાવત્રીના દિવસે શંકર ભગવાનના રુદ્ર સ્વરૂપનો ઉલ્લેખ કર્યો હતો. મહાશિવરાત્રીના દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીનાં લગ્ન થયેલી આ બે વાર્તાઓથી ઘણી જગ્યાએ જુદી જુદી માન્યતાઓ છે.

મહાશિવરાત્રિ માટે શુભ સમય

શુભ શરૂઆત - સાંજે 04:28, 4 માર્ચ 2019
શુભ અંતિમ તારીખ - 07:07, 5 માર્ચ 2019

મહાશિવરાત્રીની ઉપાસનાની સામગ્રી અને પદ્ધતિ

શિવના જણાવ્યા અનુસાર, મહા શિવારાત્રિ પ્રસંગે ભોલેનાથની પૂજા કરતી વખતે કૃપયા આ વસ્તુઓનો સમાવેશ કરો.
1. શિવ લિંગના અભિષેક માટે દૂધ અથવા પાણી. તેમાં મધની થોડી ટીપાં ભરો.
2. અભિષેક પછી શિવલિંગ પર વર્મિલિયન લાગુ કરો.
3. વર્મિલિઓન લાગુ કર્યા પછી સૂર્ય અને દીવો બર્ન.
4. શિવલિંગ પર ઘંટડી અને પાનની પાંદડાઓ આપો.
5. અંતે અનાજ અને ફળો પ્રદાન કરો.
6. પૂજા પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી 'ઓમ નમહ શિવાયા' નું રટણ કરો.

મહાશિવરાત્રી ઉપાસના નિયમો

ભગવાન શિવના ઉપવાસનો કડક નિયમ નથી. કોઈપણ મહાશિવરાત્રીનો ઉપવાસ ખૂબ જ સરળતાથી રાખી શકે છે.
બ્રહ્મા મુહર્તની સવારે નૃત્ય કરીને ભગવાન શિવની ઉપાસના કરો.
2. દિવસમાં ફળ, ચા, પાણી વગેરે ખાઓ.
3. સાંજે ભગવાન શિવની ઉપાસના કરો.
4. રાત્રિ દરમિયાન રોક મીઠા સાથે બનો અને જે ખાવામાં આવે છે તે ખાય.
5. કેટલાક લોકો શિવરાત્રિ દિવસે માત્ર મીઠી જ ખાય છે.

મહાશિવરાત્રીનું મહત્વ

શિવ ભક્તો માટે મહાશિવરાત્રીનો દિવસ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ દિવસે તેઓ શંકર ભગવાન ઉપવાસ માટે વિશેષ પૂજા કરે છે. તે જ સમયે, મહાશિવરાત્રીનું ઉજવણી સ્ત્રીઓ માટે ખૂબ ફળદાયી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે અવિવાહિત સ્ત્રીઓનું લગ્ન મહાશિવરાત્રીના ઉપવાસને કારણે ઝડપી છે. તે જ સમયે, પરિણીત સ્ત્રીઓ તેમના પતિના સુખી જીવન માટે મહાશિવરાત્રીની પ્રતિજ્ઞા રાખે છે.

શિવારાત્રી અને મહાશિવરાત્રિ વચ્ચેનો તફાવત

વર્ષમાં યોજાનારી 12 શિવારાત્રી વચ્ચે મહાસિવરાત્રિ સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. દર મહિને કૃષ્ણ પક્ષના ચૌદમા દિવસે શિવરાત્રિ એકમાત્ર શિરાવત્રી હોવાનું કહેવાય છે. પરંતુ ફાલગુણ માસ કૃષ્ણ ચતુર્દસીના દિવસે શિવરાત્રિ મહાશિવરાત્રી હોવાનું કહેવાય છે. કેટલાક લોકો આને સૌથી મોટા શિવારાત્રી નામ તરીકે પણ ઓળખે છે.

મહાશિવરાત્રીની વાર્તા

એક અથવા બેમાં બે વાર્તાઓ પ્રચલિત છે, પરંતુ હિંદુ પૌરાણિક કથાઓમાં, મહાશિવરાત્રિ વિષે: -

શિકારી વાર્તા

એકવાર ભગવાન શિવાએ શિકારીની વાર્તાને વર્ણવ્યું કે માતા પાર્વતીનું ઉદાહરણ સૌથી સરળ ઉપવાસ પ્રથા છે. આ દંતકથા મુજબ, ચિત્રભનુ નામનો એક શિકારી હતો, તે પ્રાણીઓને મારી નાખીને તેમના પરિવારને ઉછેરતો હતો.તેના પર દેવુંદારનું દ��વું હતું, સમય પાછો ચુકવવાના કારણે, એક દિવસ પૈસાદારે શિવમથામાં શિકારી કેદી બનાવ્યું હતું. સંજોગોમાં તે દિવસે શિવરાત્રિ હતા. શિવારાત્રી પર, શિવની પૂજા કરવામાં આવી હતી અને ભગવાન શિવની પૂજા કરવામાં આવી હતી, જે કેપ્ટિવ શિકારીને પણ સાંભળતા હતા. સાંજે, તે પૈસા કમાનાર શિકારી પાસે આવ્યો અને લોનની ચુકવણી વિશે વાત કરવાનું શરૂ કર્યું. આના પર, શિકારી દેવાદારને લોન પરત ચૂકવવા કહે છે.

પછી શિકારી તે પછીના દિવસે શિકાર કરવા ગયો. તે દરમિયાન, તેણે વેલોના વૃક્ષને દર્શાવ્યું. રાતના ભૂખ્યા શિકારીએ પથ્થર તોડવાનો માર્ગ બનાવ્યો. આ સમય દરમિયાન, તેને ખબર ન હતી કે વૃક્ષ નીચે શિવલિંગ બનાવવામાં આવ્યું હતું, જે બેલના પત્થરોથી ઢંકાયેલું હતું. ભોગ બનેલા વ્યક્તિ માટે બેઠક બનાવવા માટે, તેણે ટ્વિગ્સને તોડવાનું શરૂ કર્યું, જે આકસ્મિક રીતે શિવલિંગ ગયો. આમ, ભૂખ-તરસ્યું શિકારી આખો દિવસ ઉપવાસ કરે છે, અને બેલે પણ શિવલિંગ પર ચઢયો.

આ સમય દરમિયાન, ત્રણ હરણ એક વૃક્ષમાંથી એકથી એક સુધી પસાર થઈ હતી. પ્રથમ ગર્ભાશયની હતી, જેમણે શિકારીને તેણીને પહોંચાડ્યું તે જલ્દી કહ્યું, તે પોતાની સામે આવી. હવે હત્યા કરીને, તેઓ એકથી બે નહિ શીખી શકશે. હન્ટર ગયો હતો એ જ રીતે, અન્ય એંટલોપ પણ એમ કહે છે કે તે તેના પ્યારું માટે શોધ કરી રહ્યો છે. જલદી જ તે તેના પ્યારુંને શોધશે, તે પોતે શિકારી પાસે આવશે. એ જ રીતે, ત્રીજો હરણ પણ તેના બાળકો સાથે જંગલમાં આવ્યો હતો. તેણે શિકારીને પણ તેને મારવા ન કહ્યું. તેઓ કહે છે કે તેમના બાળકોને તેમના પિતા પાસે છોડીને, તેઓ પાછા શિકારી પાસે આવશે.

આ રીતે શિકારીને ત્રણ હરણ પર દયા પ્રાપ્ત થઈ અને તેમને છોડી દીધી, પરંતુ શિકારીએ તેમના બાળકોને યાદ કર્યું કે તે પણ તેમની રાહ જોતા હતા. પછી તેણે નક્કી કર્યું કે તે આ સમયે કોઈને પણ દયા કરશે નહીં. આ વખતે તેને હરણ દેખાયું.જેવી શિકારી એ ધનુષ ની દોરી ખેંચી એવું હરણ બોલ્યું - જો મારા પેલા આવેલ ૩ હરણ અને નાના- નાના બાળકો ને મારી નાખ્યા હોય તો મને મારવા મા જરા પણ રાહ ના જોવો, જેથી મને તેમના જોડાણમાં એક ક્ષણ માટે પીડા થતી નથી. હું તે હરણ પતિ છું. જો તમે તેમને જીવન આપ્યું છે, તો કૃપા કરીને મને થોડી ક્ષણિક જીવન પણ આપો. હું તેમની સાથે મળીશ અને તમારી સમક્ષ હાજર રહીશ

આ બધું સાંભળો, શિકારી તેના ધનુષ્યને છોડી દે છે અને આખી વાર્તા હરણ તરફ લાગી જાય છે. ભૂખ્યો, રાતના શિવને અને આખો દિવસ શૈલેલિંગાને પત્ર લખીને શિકારીનું ભૂખ્યું હૃદય શુદ્ધ કરવામાં આવ્યું છે. તેમાં, ભગવદ શક્તિની શક્તિ રહે છે. થોડા સમય પછી તે હરણ શિકારી સમક્ષ દેખાયો જેથી તે તેમને શોધી શકે. પરંતુ જંગલી પ્રાણીઓની સત્યતા, પ્રામાણિકતા અને સ્નેહ જોઈને, શિકારી ખૂબ જ વિક્ષેપિત થયો.

શિકારીએ હરણના કુટુંબને મારી નાખ્યા અને તેના કઠોર હૃદયને દુશ્મનાવટથી દૂર કર્યા, તેને કાયમ માટે સૌમ્ય અને દયાળુ બનાવી દીધા. દેવવૉકથી આ બનાવ બધા દેવ સમાજ પણ જોઈ રહ્યા હતા. આ ઘટના પછી, શિકારી અને સમગ્ર હરણ પરિવારને મુક્તિ મળી.

કાલકુલ કથા

અમૃત મેળવવા માટે, દેવતાઓ અને રાક્ષસો વચ્ચે દરિયાઈ મરઘી કરવામાં આવી હતી. પરંતુ આ અમૃત પહેલા, કાલકટ નામનું ઝેર પણ સમુદ્રમાંથી બહાર આવ્યું. આ ઝેર એટલો ખતરનાક હતો કે તે સમગ્ર બ્રહ્માંડને નષ્ટ કરી શકે. પરંતુ ફક્ત ભગવાન શિવ જ તેનો નાશ કરી શકે છે. પછી ભગવાન શિવએ તેમના ગળામાં કલકટ નામનું ઝેર રાખ્યો. આમાંથી, તેમની ગરદન (ગળા) વાદળી બની ગઈ. આ બનાવ પછી ભગવાન શિવનું નામ નીલકાંત હતું. ઓળખો ભગવાન શિવ પીણું કે વિષ મહાશિવરાત્રી તેને સાચવવા માટે આ પ્રસંગ માટે જ ટોકન ઉજવવામાં આવે છે સમગ્ર વિશ્વમાં.