આંબેડકર જયંતિ 2022: આંબેડકરને બંધારણના ઘડવૈયા કેમ કહેવામાં આવે છે? ભારતના બંધારણના નિર્માણમાં બાબાસાહેબની ભૂમિકા જાણો
ભારતનું બંધારણ તેને અન્ય દેશોથી અલગ બનાવે છે. તે બંધારણ છે જે દરેક નાગરિકના અધિકારોનું રક્ષણ કરે છે અને સાથે સાથે નાગરિક તરીકેની તેમની ફરજો પણ સુનિશ્ચિત કરે છે. ડૉ.ભીમરાવ આંબેડકર આ ભારતીય બંધારણના ઘડવૈયા તરીકે પ્રખ્યાત છે. બંધારણના નિર્માણમાં બાબાસાહેબ આંબેડકરની ભૂમિકા અજોડ છે.
આ અંગે અનેક લોકોએ અનેક દલીલો કરી હતી પરંતુ ડૉ. ભારતીય બંધારણમાં આંબેડકરના યોગદાન અને ભૂમિકાને નકારી શકાય તેમ નથી. બાબાસાહેબ ભીમરાવ આંબેડકરનો જન્મ 14 એપ્રિલ 1891ના રોજ થયો હતો. ભીમરાવ આંબેડકરને બાળપણથી જ ભેદભાવનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.
કુશળ અર્થશાસ્ત્રી ડૉ.બી.આર.આંબેડકરની જન્મજયંતિ નિમિત્તે જાણો બંધારણના નિર્માણમાં બાબાસાહેબની શું ભૂમિકા છે.
ભારતનું બંધારણ
દેશની આઝાદી પછી, ભારતની બંધારણ સભાની રચના કરવામાં આવી હતી. બંધારણ સભામાં કુલ 379 સભ્યો હતા, જેમાંથી 15 મહિલાઓ હતી. બંધારણ સભાના પ્રમુખ ડૉ. ભીમરાવ આંબેડકર હતા. તે જમાનામાં જ્યારે અસ્પૃશ્યતા અને જ્ઞાતિ-જાતિની ગણના થતી ત્યારે એક અસ્પૃશ્ય વ્યક્તિને પ્રભાવશાળી પદ મળતું હતું. ઘણા નિષ્ણાતોના મતે, બાબાસાહેબની વહીવટી કાર્યક્ષમતા અને રાજકીય પ્રભાવને કારણે બંધારણ સભામાં પસંદગી કરવામાં આવી હતી.
આંબેડકર બંધારણના નિર્માણ માટે રચાયેલી મુસદ્દા સમિતિના વડા તરીકે ચૂંટાયા હતા. વાસ્તવમાં, જ્યારે નેહરુએ બંધારણ સભાના ઉદ્દેશ્યોની રૂપરેખા રજૂ કરી હતી, ત્યારે અન્ય સભ્ય જયકરે અભિપ્રાય આપ્યો હતો કે મુસ્લિમ લીગના પ્રતિનિધિ વિના કોઈપણ પ્રસ્તાવ પર મતદાન થઈ શકે નહીં. આ મામલે આંબેડકરે પણ પહેલીવાર હસ્તક્ષેપ કરીને પોતાનો અભિપ્રાય આપ્યો હતો. કોંગ્રેસના ઘણા નેતાઓ તેમની સલાહથી પ્રભાવિત થયા હતા.
બંધારણના નિર્માણમાં આંબેડકરનું યોગદાન
અહીંથી બંધારણ સભાના મુસદ્દામાં તેમની ભૂમિકા વધુ મજબૂત બની. તેમણે બંધારણ સભાની ચર્ચાઓ હાથ ધરી અને તેનું નેતૃત્વ કર્યું. આંબેડકરે લઘુમતીઓના અધિકારોને લગતા સંબંધિત લેખો પર ચર્ચા દરમિયાન પોતાનો દૃષ્ટિકોણ સૌની સામે મૂક્યો હતો. મુસદ્દા સમિતિના પ્રમુખ તરીકે, બાબાસાહેબે લેખોમાં ઘણી સમિતિઓની તમામ દરખાસ્તો તૈયાર કરી. બંધારણની સંપાદકીય જવાબદારી પણ મુખ્યત્વે આંબેડકર દ્વારા લેવામાં આવી હતી.